Czym jest kandydoza?
Candida albicans jest grzybem z grupy drożdżaków, który często występuje u zdrowych osób na skórze i błonach śluzowych, nie wywołując objawów chorobowych. W pewnych okolicznościach nastąpić może nadmierny rozrost drożdżaków powodując zakażenie, które dotyczyć może wielu narządów, jednak najczęściej dotyczy przewodu pokarmowego, dróg moczowych i pochwy. Nadmierny rozrost Candida albicans nazywany jest kandydozą. Candida najlepiej rozwija się w ciepłym, ciemnym środowisku, w obecności cukru. W tych warunkach Candida albicans zmienia się z małych uśpionych sporów, w rozgałęzioną strukturę zwaną mycelium, która ma zdolność do atakowania i drażnienia tkanek.
Nadmierny rozrost Candida albicans w jelitach nazywa się "kandydozą jelitową". W stanie normy u osób zdrowych, kiedy utrzymywana jest naturalna równowaga flory jelitowej, Candida albicans konkuruje z bakteriami obecnymi w jelicie. Gdy jednak dochodzi do naruszenia równowagi flory jelitowej np. przez zabicie bakterii jelitowych podaniem antybiotyków o szerokim spektrum działania, miejsce zwolnione przez bakterie jelitowe może być szybko wypełnione przez grzyb. Rozrastające się kolonie Candida albicans mogą uszkadzać ściany jelitowe, co z kolei prowadzić może do tzw. "zespołu przeciekającego jelita" (ang. Leaky Gut Syndrome). Stan ten polega na zwiększeniu przepuszczalności bariery jelitowej i umożliwia wchłaniania potencjalnie szkodliwych substancji (np. toksyn czy nie strawionych resztek pokarmów), które z kolei mogą być odpowiedzialne za występowanie różnorodnych objawów chorobowych.
Czynniki ryzyka dla rozwoju kandydozy
Wszystkie czynniki, które mogą zaburzyć normalną równowagę flory jelitowej lub poziomy pH w przewodzie pokarmowym lub w pochwie, mogą tworzyć idealne warunki do nadmiernego wzrostu drożdżaków z grupy Candida.
Normalna równowaga może być zaburzona przez następujące czynniki:
- zmiany hormonalne podczas ciąży,
- pokwitanie,
- menopauzę,
- złożone doustne leki antykoncepcyjne,
- leki sterydowe np. w leczeniu astmy,
- antybiotyki - (niszczą "dobre" bakterie ułatwiając nadmierny rozrost drożdży),
- cukrzycę - (podwyższony poziom cukru sprzyja namnażaniu się drożdży),
- zaburzenia hormonalne – obniżenie wydzielania hormonów tarczycy i nadnerczy,
- prawdopodobnie jako rezultat stresu i zaburzeń stężenia cukru we krwi może przyczyniać się do rozwoju Candida,
- dieta bogata w cukier i uboga w proteiny - drożdże i "złe" bakterie rozwijające się w obecności cukru i rafinowanych węglowodanów prostych,
- anemię i brak żelaza – czynniki te mogą obniżać odporność na infekcję,
- inne niedobory - niedobór cynku, witaminy B, witaminy A,
- inne czynniki, które obniżają odporność i zwiększają podatność na nadmierny rozwój drożdży,
- długo trwające choroby i okresy stresu – czynniki te powodują zaburzenia funkcjonowania systemu immunologicznego.
